تحلیل نقش عوامل طبیعی در توزیع فضایی استقرارهای پیش از تاریخی دشت سُنقر

Authors

محمود حیدریان

abstract

این مقاله بر آن است تا عوامل زیست محیطی و نقش آن ها در شکل دهی فضایی استقرارهای انسانی دوره های پیش از تاریخی نوسنگی، مس سنگ، مفرغ و آهن دشت سنقر را مورد بررسی و مطالعه قرار دهد. برای دستیابی به این مهم از نتایج دو فصل بررسی باستان شناسی منطقه که شناسایی 105 محوطه باستانی از دوره های فوق را در بر داشت، استفاده شد. با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و در قالب سیستم اطلاعات جغرافیایی با استفاده از نرم افزار gis، مطالعات اسنادی و تحلیل های فضایی صورت گرفت تا عوامل مؤثر در شکل گیری و پراکنش استقرارها در هر دوره شناسایی شوند. بعد از تشکیل پایگاه داده ای، پراکنش محوطه های باستانی هر دوره نسبت به متغیرهای ناهمواری ها، منابع آب، پوشش گیاهی، نوع لندفرم و سازندهای زمین شناسی، شیب و جهت شیب مطالعه شد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که عوامل ارتفاع، شیب، پوشش مرتعی و نزدیکی به رودخانه بیشتر از سایر عوامل طبیعی بر توزیع محوطه های پیش از تاریخی منطقه تأثیر گذاشته اند. هر چند سایر عوامل نیز در این ارتباط نقش داشته اند، اما نقش عوامل فوق از دیگران برجسته تر بوده است.ارتفاع متوسط قابل سکونت که حدود 1900-1800 متر می باشد، بهترین شرایط ایده آل دمایی را در طی دوره های مختلف فراهم نموده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقش عوامل طبیعی در توزیع فضایی استقرارهای دوران مس و سنگ در شهرستان بستان‌آباد؛ آذربایجان شرقی

در سخن از الگوی استقرارهای باستانی و چگونگی چیدمان آن در یک منطقه ناگزیر نقش محیط و بسترهای آن در چشم‏انداز جغرافیایی پُررنگ می‏شود. نحوة توزیع جمعیت و سکونتگاه‏های انسانی در یک ناحیة جغرافیایی تأثیر بسیاری در ساخت‏های کارکردی و فعالیت‏های انسانی دارد و، علاوه بر تأثیرپذیری از عوامل اجتماعی و فرهنگی، به منزلة بستر جغرافیایی فعالیت‏های انسانی، به میزان زیادی از پدیده‏های طبیعی تبعیت می‏کند. در ای...

full text

تحلیل نقش عوامل طبیعی در توزیع فضایی محوطه‌های نوسنگی و مس‌و‌سنگ شهرستان اردل، چهارمحال و بختیاری

نیمة غربی استان چهارمحال و بختیاری (شهرستان اردل)، به سبب دارا بودن کوه­های مرتفع، دره­های عمیق و دشت­های میانکوهیِ کوچک و قرارگیری در مسیر کوچ عشایر، از گذشته­های دور تاکنون مورد توجه انسان­ بوده است. نظر به اهمیت ارتباطی این بخش از استان و نقشی که جوامع کوچ­رو در تبادل فرهنگی بین مناطق کوهستانی چهارمحال و بختیاری و مناطق پست دشت خوزستان و مناطق جلگه­ای فارس در طول تاریخ ایفا می­کرده­اند، و با ...

full text

تحلیل نقش عوامل طبیعی در توزیع فضایی محوطه‌های باستانی استان مازندران

باستان‌شناسی به عنوان نظامی علمی برای پردازش مدل‌ها و ایجاد قیاس‌های منطقی و بازسازی محیط طبیعی، وامدار جغرافیاست و به صورت جدایی‌ناپذیری در بازسازی محیط طبیعی گذشته استقرارهای انسانی با چشم‌انداز و محیط مرتبط است؛ چرا که الگوهای خاص زندگی شکل گرفته بر روی زمین ناشی از تأثیرات متقابلی است که بین انسان و محیط وجود داشته است. این ارتباط به ویژه در زمینه مسائل و موضوعات مربوط به خاک و زمین‌های رسو...

full text

استقرارهای پیش از تاریخ دشت لوت، جنوب شرق ایران

دوازده فصل کاوش­های باستان­شناختی­ در محوطۀ شهداد، اهمیت حاشیۀ غربی بیابان لوت واقع در جنوب شرق ایران را به لحاظ باستان­شناختی افزون‌تر کرده است. در سال 1390 دشت لوت بررسی باستان‌شناختی شد، حاصل آن شناسایی 87 محوطۀ باستانی از هزارۀ پنجم پ.م تا دورۀ اسلامی بوده است. مقالۀ پیش­رو به زیستگاه­های پیش از تاریخ دشت لوت می­پردازد که متعلق به هزاره­های پنجم تا دوم پ.م هستند. به علت قرار گرفتن منطقۀ مور...

full text

تحلیل نقش عوامل طبیعی در توزیع فضایی سکونتگاه های قلعه ای استان اردبیل با استفاده از GIS و AHP

سکونتگاه ­های قلعه ­ای یکی از مراکز استقراری است که مکان­ گزینی، شکل­ گیری و توزیع فضایی آن‌ها به‌شدت متأثر از عوامل طبیعی است. پژوهش حاضر با استفاده از داده­ های میدانی و اسنادی و با بهره ­گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) درصدد بررسی همبستگی میان عوامل طبیعی و سکونتگاه­ های قلعه ای استان اردبیل و رتبه ­بندی عوامل طبیعی مؤثر در توزیع فضایی این سکونتگاه ­ها...

full text

تحلیل نقش عوامل طبیعی در توزیع فضایی محوطه های باستانی استان مازندران

باستان شناسی به عنوان نظامی علمی برای پردازش مدل ها و ایجاد قیاس های منطقی و بازسازی محیط طبیعی، وامدار جغرافیاست و به صورت جدایی ناپذیری در بازسازی محیط طبیعی گذشته استقرارهای انسانی با چشم انداز و محیط مرتبط است؛ چرا که الگوهای خاص زندگی شکل گرفته بر روی زمین ناشی از تأثیرات متقابلی است که بین انسان و محیط وجود داشته است. این ارتباط به ویژه در زمینه مسائل و موضوعات مربوط به خاک و زمین های رسو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های باستان شناسی ایران (علمی - پژوهشی)

Publisher: دانشگاه بوعلی سینا

ISSN 2345-5225

volume 3

issue 4 2013

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023